czyli księżna Daisy, a raczej Mary Theresa Olivia Cornwallis – West – późniejsza pani Hochberg von Pless. Fakty, które powinny zaciekawić niemalże każdego Dolnoślązaka:

• w tym roku przypada 140. rocznica urodzin i 70. rocznica śmierci księżnej Daisy
• księżna wywodziła się z angielskiej rodziny arystokratycznej
• nie była zachwycona oświadczynami Hansa Heinricha XV Hochberga, ale poślubiła go w 1891r.
• ślub odbył się w słynnym Opactwie Westminsterskim
• męża nazywała maniakiem budowania i zwolennikiem wyrzucania pieniędzy w błoto
• jej życie po ślubie dalekie było od małżeńskiej idylli – wypełnione zawirowaniami, okresami pomyślności i tragedii
• wierzyła w moc klątwy rzuconej na sznur pereł (prezent ślubny przynoszący jej pecha)
• doczekała się trzech synów: Jana, Aleksandra i Konrada
• była spokrewniona z Winstonem Churchillem
• należała do grona przyjaciół Oscara Wilde’a
• łączyły ją bliskie relacje z cesarzem Wilhelmem II
• zarządzała olbrzymią fortuną jako współwłaścicielka wielu kopalń, hut, elektrowni, cementowni, lasów, pól, dworków i hoteli
• lubiła podróżować – dotarła do wielu europejskich zakątków, odwiedziła Indie, Egipt, Malezję, Amerykę Południową, korzystając z rezydencji Hochbergów usytuowanych na całym świecie
• drażniły ją niemieckie zwyczaje, atmosfera, a nawet warunki higieniczne
• w swoim domu przy każdym pokoju gościnnym tworzyła łazienkę
• krytykowała dworskie zwyczaje w Niemczech, podsumowując je następująco: W Niemczech nawet kwiaty muszą rosnąć, żyć i kwitnąć według przepisów. Dwory pruskie są tępe, teatralne, mieszczańskie i zazdrosne…
• wzbudzała wiele kontrowersji – potrafiła zaśpiewać przed grupą ludzi, która nie miała arystokratycznych korzeni, ubrać się w worek na paszę dla koni
• nie przepadała za zamkiem w Książu, znacznie bardziej wolała mały pałac w Pszczynie
• uwielbiała rododendrony
• była podziwiana przez większość Europejczyków, Śląsk stał się dla niej złotą klatką
• z księżną Dianą połączyło ją coś więcej niż tylko podobne imię…

Historykom zdarza się powiedzieć, że Daisy urodziła się o 100 lat za wcześnie. Miała wszelkie predyspozycje do tego, aby w obecnych czasach być także doskonałą arystokratką. Pojawiło się już nawet porównanie do członkini brytyjskiej rodziny królewskiej, która zawładnęła sercami ludzi u schyłku XX wieku. Podobieństw jest wiele m. in. brytyjskie pochodzenie, nieprzeciętna uroda, historia małżeństwa oraz działalność charytatywna, która odgrywała ważną rolę w jej życiu.

Mary Hochberg von Pless prowadziła dostatnie życie, ale była także niezwykle szczodra dla ludzi najuboższych, wymagających największej pomocy. Jej hojność objawiała się nie tylko w sferze materialnej, ale również w zaangażowaniu emocjonalnym.

Księżna była organizatorką wielu balów charytatywnych, w których najczęściej brała aktywny udział, śpiewając przed zgromadzoną publicznością. Słynne były także spotkania bożonarodzeniowe. Jednorazowa uroczystość mogła pomieścić aż 500 osób. Świętowali wówczas nie tylko najbliżsi księżnej i jej ówcześni goście, ale także licznie zgormadzeni robotnicy i dzieci. Zebranych obdarowywano prezentami, częstowano obfitymi posiłkami. Okres świąt był wyjątkowym czasem troski o zatrudnionych na jej posesjach górników, ogrodników, leśników i innych robotników.

Poza tym księżna ufundowała sierociniec dla dzieci, przychodnię dla pracujących matek i szkołę dla ubogich dziewcząt.

W tym trudnym czasie wykazała się niezwykłą charyzmą i poświęceniem. W trakcie I wojny światowej pomagała rannym żołnierzom bez względu na ich przynależność narodową. Zgłosiła się do pociągów sanitarnych na froncie serbskim, francuskim i austriackim. Występowała z apelami na temat godnego traktowania jeńców wojennych. Wierna swoim przekonaniom postąpiła podobnie, kiedy wybuchła II wojna światowa. Nie uległa szerzącej się polityce Adolfa Hitlera. Wręcz przeciwnie, pomagała więźniom obozu koncentracyjnego w Groß–Rosen, dostarczając im m. in. paczki żywnościowe. Wojna niosła ze sobą też problemy, z którymi ledwie radziła sobie pani Hochberg. Została wysiedlona przez nazistów. Zmarła w 1943 r. a przyczyny jej śmierci długo owiane były tajemnicą, podobnie jak dokładne miejsce jej pochówku.

„Książ i jego okolice wiele zawdzięczają jej działalności charytatywnej i socjalnej: np. „oczyszczanie rzeki Pełcznicy”, dzięki czemu skończyły się epidemie cholery i tyfusu, założenie szkoły dla kalekich dzieci i „projekt mleczny” , który zmniejszył śmiertelność niemowląt (sięgającą w dzielnicy Stary Zdrój 75,98 % !). Zakładała szkoły koronczarskie dla kobiet w różnym wieku, a wytwory ich pracy przedstawiała na wystawach w Niemczech, Anglii i Francji, by następnie je sprzedawać”.

Rok 2013 został poświęcony księżnej Daisy zgodnie z ustaleniami Sejmiku Województwa Dolnośląskiego.

Opracowano na podstawie materiałów zgromadzonych na wystawie zorganizowanej przez bibliotekę szkolną pod nazwą: 2013 – DOLNOŚLĄSKI ROK KSIĘŻNEJ DAISY VON PLESS

Martyna Dziakowicz, kl. II b