Zasadniczym źródłem wiedzy i informacji jest – i długo jeszcze będzie, prawdopodobnie po wsze czasy – książka, a czytanie to najskuteczniejszy – i najtańszy - sposób budowania zasobów wewnętrznych człowieka. Nikt nie rodzi się czytelnikiem. Tę umiejętność kształcimy w sobie przez całe życie – przekonywała nas w czwartkowy poranek (16 XI 2017 r.) p. Agnieszka Nawrocka (nasza absolwentka), od wielu lat kierownik Dolnośląskiej Biblioteki Pedagogicznej w Świdnicy.

Większość uczniów, jakkolwiek stale styka się z książką, nie potrafi czytać i, co gorsze, nie w pełni zdaje sobie z tego sprawę, że czytanie jest jednym z najważniejszych elementów rozwoju człowieka. Czytanie to złożony proces psychiczny, polegający na odtwarzaniu z umownych znaków graficznych myśli, które autor przy ich użyciu zaszyfrował, a umiejętność czytania jest bardzo ważna, gdyż im szybciej czytamy, tym szybciej się uczymy, a następnie mamy więcej czasu na relaks.

Pani Agnieszka mówiła o szkodliwych nawykach czytania takich jak: głośne czytanie zamiast „czytania oczami”, artykulacja, zatrzymywanie się i cofanie, niedostateczna dbałość o świeżość umysłową przy czytaniu, brak umiejętności koncentracji. Rozkojarzenie, automatyczność lub robienie kilku rzeczy jednocześnie powoduje, że nasz mózg nie otrzymuje wystarczającej liczby informacji potrzebnych, by zapisać wszystko w pamięci. Warto więc kształcić się w technice czytania, gdyż wtedy czytamy teksty z większym zrozumieniem. Podała najważniejsze zalecenia dotyczące ulepszania techniki czytania np.: aktywne pojmowanie treści tekstu czytanego, odczytywanie od razu grupy wyrazów, a nie słów pojedynczych, unikanie „mówienia wewnętrznego”, unikanie powrotnych ruchów oczu, patrzenie na górną część wyrazów, a nie na dolną, a przede wszystkim systematyczne ćwiczenie szybkiego czytania, aż stanie się ono nawykiem.

Jest szereg powodów, które skłaniają nas do sięgnięcia po książkę i różne bywają cele czytania. Może to być czytanie: użytkowe, np. związane z pracą szkolną, rozrywkowe, czyli czytanie dla własnej przyjemności, czytanie pobieżne – służące zorientowaniu się w treści danej książki oraz uczenie się przez czytanie, które jest najszybszym sposobem zdobywania wiedzy i wymaga umiejętności dobrego i szybkiego czytania. A każde czytanie jest sztuką.

Pani Agnieszka przytoczyła nienaruszalne prawa czytelnika wg Daniela Pennaca:

1. Prawo do nieczytania (mamy takie momenty zniechęcenia w swoim życiu).
2. Prawo do przeskakiwania stron.
3. Prawo do nieskończenia książki.
4. Prawo do czytania jeszcze raz.
5. Prawo do czytania byle czego.
6. Prawo do bovaryzmu (choroby przenoszonej przez tekst).
7. Prawo do czytania byle gdzie.
8. Prawo do czytania na wyrywki.
9. Prawo do czytania na głos.
10. Prawo do milczenia.

Dowiedzieliśmy się także, iż pojawił się i rozwija zawód infobrokera profesji związanej ze wyszukiwaniem i udostępnianiem informacji. To obecnie bardzo intratna specjalizacja, gdyż broker informacji zajmuje się pozyskiwaniem, oceną, analizą i dostarczaniem różnego typu informacji na zlecenie.

A czytelnictwo? To w skrócie „miłość do książki” i także  proces złożony, gdyż postrzegany jest jako:

- proces społeczny (zaspokajanie potrzeb naukowych, wychowawczych, estetycznych człowieka);

- proces psychiczny (całokształt kontaktów czytelnika z książką);

- proces pedagogiczny (umiejętny dobór lektury, praca z książką).

Na koniec wszyscy zgodziliśmy się ze stwierdzeniem, iż celem rodzicielskich, a potem nauczycielskich starań powinno być zaszczepienie w dzieciach, a następnie pielęgnowanie potrzeby czytania, z której wszyscy czerpiemy wiedzę przez całe życie. Szkoła winna „obudzić się” w uczniach i umacniać wewnętrzną potrzebę czytania, zamiłowania do książek, do sięgania po nie z własnej woli, do kształcenia ustawicznego. Zazwyczaj w wieku szkolnym wyrabiamy w sobie ten „głód książki”, właśnie dlatego tak ważne jest dbanie o księgozbiory szkolne.

Bardzo interesującemu wykładowi p. Agnieszki towarzyszyła wystawa książek dotyczących technik czytania i uczenia się, które to pozycje znajdują się w zasobach szkolnej skarbnicy wiedzy. /M.S./

• Poprzedni artykuł
• Następny artykuł