jFontSize
A- A A+

30 maja odbyły się zajęcia w Zakładzie Mikrobiologii Instytutu Genetyki i Mikrobiologii Uniwersytetu Wrocławskiego dla uczniów klasy biologiczno- chemicznej z zajęciami laboratoryjnymi.

Tym razem tematyka zajęć obejmowała zagadnienia z mikologii - jest to dział biologii poświęcony grzybom. Najpierw uczniowie wysłuchali wykładu pt . „Negatywne i pozytywne aspekty związane z obecnością grzybów w środowisku człowieka”. Prelegent Pan mgr Mariusz Dyląg, który jest doktorantem w Zakładzie Genetyki Instytutu Genetyki i Mikrobiologii zaprezentował bardzo ciekawy i wielowątkowy wykład. Bazując na wiedzy zdobytej przez uczniów w szkole rozwinął zagadnienia obce większości ludzi a będące tematem wnikliwych badań. Prezentacja zawierała szereg praktycznych uwag, okraszona licznymi zdjęciami i naukowym komentarzem i przy okazji była wspaniałym uzupełnieniem posiadanej przez uczniów wiedzy.

Dowiedzieliśmy o niezwykłych upodobaniach grzybów, np. potrafią one w poszukiwaniu wody pokonać mur o metrowej grubości, czy też nie pogardzą kauczukiem i silikonem jako źródłem pożywienia. Grzyby mogą być odpowiedzialne są za tzw. Zespół Chorego Budynku przyczyniając się do niszczenia budynków mieszkalnych i gospodarczych, a także za procesy chorobowe u ludzi i zwierząt z powodu ich właściwości toksynotwórczych (mikotoksyny) czy alergizujących ( zarodniki i fragmenty grzybni). Zagadnienie mikrobiologicznej korozji materiałów opisał w 1977 profesor Bronisław Zyska. Dzisiaj temat ten jest nadał aktualny. Niektóre mikotoksyny wykazują swoistość działania atakując wybrane narządy np. aflatoksyny niszczą hepatocyty wątroby, satratoksyny działają negatywnie na układ krwionośny, zaś zearaleon na układ rozrodczy. Te toksyny potrafią się kumulować w organizmie i wywołać objawy po wielu latach i jednocześnie są termo stabilne. Grzyby potrafią też przetrwać w środowisku o dużej zawartości soli i cukru, więc tradycyjne metody konserwacji nie dają pełnej ochrony przed grzybami pleśniowymi i drożdżowymi. Obecność nalotu pleśni na produktach spożywczych oznacza skażenie całości, ponieważ mikotosyny łatwo dyfundują w środowisku.

Pierwsze informacje o chorobotwórczej roli wtórnych metabolitów grzybowych pojawiły się już w Biblii, w której pojawiają się wzmianki o skutkach zatrucia sporyszem. Henryk Sienkiewicz również na stronach powieści „Potopu” podał przepis na skuteczny opatrunek z zastosowaniem chociażby pędzlaka Penicillium spp. Ponieważ toksyny grzybów to ich broń do zwalczania konkurencji, można je także wykorzystać w walce z innymi patogenami. Niektóre mikrogrzyby mają zastosowanie w bioremediacji, ponieważ wiążą metale ciężkie i są odporne na promieniowanie gamma. Te i wiele innych informacji wypełniły wykład.

Po części audytoryjnej nastąpiła przerwa na posiłek, a potem przyszła kolej na część praktyczną. Uczniowie podzieleni na grupy przeszli do sal ćwiczeniowych, tu czekała ich seria pytań. Prowadzące ćwiczenia Panie dr Katarzyna Guz – Regner oraz dr Anna Kędziora sprawdziły stan wiedzy mikologicznej naszych uczniów. W tej części zajęć wykonywano preparaty i obserwacje hodowli grzybów. Uczniowie zapoznali się z metodami hodowli, np. pułapki wodne i glebowe umożliwiają wyizolowanie grzybów oportunistycznych ze środowiska człowieka. Wykonywano też obserwacje mikroskopowe strzępek i zarodników grzybów pleśniowych oraz pączkujących drożdży piekarskich (Saccharomyces cereviseae).

Podczas pracy laboratoryjnej obowiązywał strój ochronny i odpowiednie postępowanie w pomieszczeniach mikrobiologicznych. Jak zawsze panowała przyjazna nauce atmosfera.

Grzyby, pomimo wielu negatywnych cech, są niezbędnym elementem ekosystemów, uczestniczą w utrzymaniu równowagi ekologicznej i krążeniu materii. Dysponują one ciekawymi przystosowaniami ułatwiającymi rozsiewanie zarodników jak zrywki u Pilobolus spp., czy atakowanie i trawienie nicieni glebowych. Ponadto jako przedstawiciele Eucaryota o prostej budowie stanowią one doskonały materiał w badaniach genetycznych i toksykologicznych, oraz cenne źródło niemalże wszystkich soli mineralnych i niektórych witam dla wielu organizmów, w tym dla człowieka. Znajomość zagadnień z mikologii pozwoli uniknąć zagrożeń ze strony tych organizmów i docenić ich rolę w naturalnym środowisku.

01.jpg
02.jpg
03.jpg